Sử thi Gilgamesh [lower-alpha 1] là một thiên anh hùng ca Lưỡng Hà, thường được xem là tác phẩm văn học cổ nhất còn tồn tại và là thư tịch tôn giáo lâu đời thứ hai, chỉ sau Văn tự Kim tự tháp. Sử thi Gilgamesh khởi nguồn từ năm bài thơ Sumer về Bilgamesh (Tiếng Sumer của "Gilgamesh"), vua của Uruk, có niên đại từ Triều đại thứ ba của Ur (k. 2100 BC). Người Akkad sau này đã sử dụng chất liệu từ các câu chuyện độc lập này để soạn thành Sử thi Gilgamesh. Phiên bản đầu tiên còn sót lại của thiên sử thi hợp nhất này, được gọi là phiên bản "Cổ Babylon" có từ thế kỷ 18 trước Công nguyên và được đặt tên theo incipit (lời mở đầu) của nó, Shūtur eli sharrī ("Vượt qua tất cả các vị vua khác"), chỉ còn lại một vài phiến đất sét. Các phiên bản "chuẩn" sau này được biên soạn bởi Sin-lēqi-unninni, trong khoảng từ thế kỉ 13 đến thế kỷ 10 trước Công nguyên và mang incipit Sha naqba īmuru ("Người đã Nhìn thấy Vực thẳm", trong thuật ngữ hiện đại: "Người Thấy Những điều chưa biết"). Khoảng hai phần ba trong số mười hai phiến đất sét của phiên bản này đã được phục hồi. Một số bản sao nguyên vẹn nhất được phát hiện trong tàn tích thư viện của Ashurbanipal, vị vua Assyria ở thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên.Nửa đầu của câu chuyện nói về Gilgamesh, vua của Uruk và Enkidu, một người hoang dã được tạo ra bởi các vị thần tạo ra để ngăn chặn sự bạo ngược của Gilgamesh. Enkidu được khai hóa sau khi tiếp xúc với một nữ tư tế. Anh ta tới Uruk để thách đấu Gilgamesh. Gilgamesh đã chiến thắng; tuy nhiên, sau đó hai người trở thành bạn bè. Họ cùng nhau thực hiện một cuộc hành trình kéo dài sáu ngày đến Rừng tuyết tùng huyền bí, nơi họ giết chết Kẻ gác rừng, Humbaba Khủng khiếp và đốn hạ cây tuyết tùng linh thiêng.[5] Nữ thần Ishtar muốn Gilgamesh trở thành chồng của mình, nhưng anh từ chối. Cảm thấy bị sỉ nhục, nữ thần đã cử Thiên ngưu đến để trừng phạt Gilgamesh. Anh và Enkidu giết chết Thiên ngưu, khiến cho các vị thần quyết định phán Enkidu tội chết.Trong nửa sau của thiên anh hùng ca, đau đớn trước cái chết của người bạn thân, Gilgamesh quyết định thực hiện một hành trình dài và nguy hiểm để khám phá bí mật của cuộc sống vĩnh cửu. Đến cuối cùng, anh nhận ra "Cuộc sống mà ngươi kiếm tìm, ngươi sẽ không bao giờ tìm thấy. Vì khi các vị thần tạo ra con người, họ đã ban tặng cái chết kèm theo, và giữ lại sự sống cho riêng mình".[6][7]Câu chuyện về Gilgamesh đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và có ảnh hưởng đến nhiều tác phẩm văn học lớn.